Xét xử phúc thẩm vụ án Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2: Trương Mỹ Lan được đề nghị giảm án

Ngày 3/4, Tòa án nhân dân Cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục phiên tòa xét xử phúc thẩm giai đoạn 2 vụ án xảy ra tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (Ngân hàng SCB) với phần đề nghị mức án của Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh đối với các bị cáo. 

Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) được đề nghị giảm án.

Cáo trạng cho thấy, bị cáo Trương Mỹ Lan thành lập Tập đoàn Vạn Thịnh Phát từ năm 1992, nắm giữ 60% cổ phần và là Chủ tịch Hội đồng quản trị từ khi thành lập đến nay. Khoảng tháng 8/2018, Ngân hàng SCB đang ở trong tình trạng bị các cơ quan quản lý thanh tra, kiểm tra; việc xin cấp tín dụng từ Ngân hàng SCB của các công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát gặp khó khăn, kèm theo tình hình nợ xấu kéo dài.

Trước tình hình trên, Trương Mỹ Lan chủ trì họp bàn với các bị cáo là nhân sự chủ chốt của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB và Công ty Cổ phần chứng khoán Tân Việt (Công ty chứng khoán Tân Việt) nhằm chọn 4 công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát để phát hành 25 mã trái phiếu "khống", không có tài sản đảm bảo với tổng khối lượng 308.691.388 trái phiếu rồi chào bán bất hợp pháp; huy động vốn của 35.824 nhà đầu tư, thu về số tiền hàng chục nghìn tỷ đồng.

Số tiền trên không được sử dụng đúng mục đích phát hành trái phiếu mà Lan và đồng phạm sử dụng vào mục đích khác như trả nợ vay ngân hàng, trả gốc, lãi trái phiếu, chi dự án, chuyển tiền ra nước ngoài và mục đích cá nhân của Trương Mỹ Lan, dẫn đến mất khả năng thanh toán nợ trái phiếu. Đến ngày 7/10/2022, Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã chiếm đoạt số tiền hơn 30.081 tỷ đồng của 35.824 bị hại.

Ngoài ra, cáo trạng xác định trong 10 năm (từ năm 2012 - 2022), Tập đoàn Vạn Thịnh Phát sử dụng 23 công ty (12 công ty tại Việt Nam và 11 công ty, tổ chức nước ngoài) để chuyển tiền ra nước ngoài và nhận tiền từ nước ngoài về Việt Nam. Tổng số tiền Trương Mỹ Lan bị cáo buộc vận chuyển trái phép qua biên giới là 4,5 tỷ USD (khoảng 106.730 tỷ đồng).

Trương Mỹ Lan và đồng phạm còn bị cáo buộc tội "Rửa tiền" từ nguồn tiền tham ô tài sản của Ngân hàng SCB với số tiền 445.747 tỷ đồng. Theo đó, để che giấu nguồn gốc tiền và hợp thức số tiền đã "rút ruột" của Ngân hàng SCB, bị cáo Trương Mỹ Lan chỉ đạo các thuộc cấp thực hiện nhiều thủ đoạn "rửa" tiền bằng cách rút tiền ra rồi chuyển vào lòng vòng hàng trăm tài khoản cá nhân và pháp nhân để sử dụng theo chỉ đạo của Lan.

Năm 2024, bị cáo Lan bị Tòa án cấp sơ thẩm phạt tù chung thân về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", 12 năm tù tội "Rửa tiền", 8 năm tù tội "Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới"; tổng hợp hình phạt là án chung thân. Đồng thời, tòa buộc bị cáo Lan bồi thường hơn 30.000 tỷ đồng, tương ứng với mỗi trái phiếu doanh nghiệp có mệnh giá 100.000 đồng, cho hơn 35.000 người dân.

Theo Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh, bản án do cấp sơ thẩm xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan ở cả 3 tội danh nêu trên là đúng người, đúng tội, không oan sai. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, bị cáo Lan đã thi hành án ở giai đoạn 1 được số tiền khoảng 7.000 tỷ đồng, giai đoạn 2 được khoảng 1.000 tỷ đồng. Số tiền cả hai giai đoạn khoảng 8.000 tỷ đồng, tương đương 1/4 trách nhiệm của Lan trong toàn bộ vụ án; dự kiến sẽ tiếp tục thu từ các tổ chức, cá nhân khác là khoảng 15.000 tỷ đồng. Viện Kiểm sát Cấp cao cho rằng, đây là tình tiết mới ở cấp phúc thẩm nên đề nghị tòa giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Lan ở tội "Lừa đảo chiếm đoạn tài sản".

Ngoài ra, tại phiên tòa, Trương Mỹ Lan xin Hội đồng xét xử được miễn đóng mức án phí 30 tỷ đồng mà tòa sơ thẩm đã tuyên bởi Lan cho rằng, theo quy định pháp luật, người cao tuổi trên 60 tuổi là được miễn đóng án phí. Về vấn đề này, Viện Kiểm sát Cấp cao cho biết, bị cáo Lan không thuộc hoàn cảnh khó khăn nên không được xem xét.

Bị cáo Trương Huệ Vân (cựu Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn quản lý bất động sản Windsor - WMC, cháu ruột bị cáo Trương Mỹ Lan) bị cáo buộc đã ký các hợp đồng và chứng từ "khống" để chuyển 1.000 tỷ đồng từ Công ty WMC sang Công ty An Đông nhằm mua sơ cấp trái phiếu. Ở giai đoạn 2, Vân bị tuyên án sơ thẩm 5 năm tù về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".

Bị cáo Trần Thị Mỹ Dung (cựu Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB) cũng là một "mắt xích quan trọng", giúp sức cho Trương Mỹ Lan phát hành gói trái phiếu tại Công ty Setra gây thiệt hại 2.000 tỷ đồng và "rửa" hơn 69.000 tỷ đồng. Ở giai đoạn 2, Dung bị tuyên án sơ thẩm 7 năm tù về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", 7 năm tù về tội "Rửa tiền"; tổng hợp mức án là 14 năm tù.

Đối với các kháng cáo của bị cáo Trương Huệ Vân và Trần Thị Mỹ Dung, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao nhận định, hành vi của các bị cáo là đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, mức án sơ thẩm là phù hợp. Tuy nhiên, tại tòa phúc thẩm, các bị cáo đã thành khẩn khai báo, nộp lại một phần tiền để khắc phục hậu quả nên có căn cứ xem xét chấp nhận một phần kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Từ đó, đại diện Viện Kiểm sát Cấp cao đề nghị Hội đồng xét xử giảm nhẹ hình phạt cho Vân và Nhung từ 15 - 18 tháng tù mỗi bị cáo so với án sơ thẩm. Viện Kiểm sát cũng đề nghị Hội đồng xét xử xem xét trả lại đồng hồ và điện thoại cho bị cáo Trương Huệ Vân nếu không liên quan vụ án.

Có 18 bị cáo khác được đại diện Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao đánh giá đã thành khẩn khai báo, nộp lại một phần tiền để khắc phục hậu quả nên có căn cứ xem xét chấp nhận một phần kháng cáo. Từ đó, Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao đề nghị, Hội đồng xét xử chấp nhận kháng cáo của các bị cáo này, giảm nhẹ hình phạt từ 6 - 18 tháng tù cho mỗi bị cáo.

Đặc biệt, dù bị cáo Chu Lập Cơ (cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Đầu tư Times Square, chồng của Trương Mỹ Lan) không nộp đơn kháng cáo tại phiên phúc thẩm giai đoạn 2, song Viện Kiểm sát Cấp cao đánh giá bị cáo tích cực khắc phục hậu quả nên đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt đối với bị cáo.

Đối với kháng cáo của các bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn (cựu Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB), Bùi Anh Dũng (cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị Ngân hàng SCB), Nguyễn Phương Anh (cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty Sài Gòn Peninsula), đại diện Viện Kiểm sát Cấp cao cho rằng không có tình tiết mới nên không có căn cứ xem xét.

Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao cũng đề nghị, Hội đồng xét xử không chấp nhận kháng cáo, tiếp tục kê biên, phong tỏa số tiền 13 tỷ đồng của bị cáo Bùi Văn Dũng (tài xế của bị cáo Trương Mỹ Lan).

Đối với kháng cáo của các bị hại, cơ quan công tố nhận định không có căn cứ xem xét.