(TT&VH) - Nói đến nhà văn Nguyễn Quang Sáng trong SGK, hẳn nhiên nhiều thế hệ học trò biết đến Chiếc lược ngà, Quán rượu người câm… Những tác phẩm đó viết trong chiến tranh về thân phận con người trong bom đạn, loạn lạc. Nhưng Bài văn bị điểm không của Nguyễn Quang Sáng trong SGK Tiếng Việt lớp 4 tập 1 thì lại khác.
Bài học về lòng trung thực
Nhà văn Nguyễn Quang Sáng
Nhà văn Nguyễn Quang Sáng kể, Bài văn bị điểm không ông viết khoảng năm 1985: “Nếu nhớ không lầm, tôi viết tác phẩm này khi thằng Dũng (đạo diễn Nguyễn Quang Dũng con ông - PV) vào lớp 1”.Bài văn bị điểm không được Nguyễn Quang Sáng viết theo đơn đặt hàng của nhà văn “chuyên đi bộ” Hoài Anh. Lúc đó, nhà văn Hoài Anh đang “chạy show” lo tổ chức bài vở ở một tờ tạp chí dành cho thiếu nhi. Ông Hoài Anh đã đặt hàng ông Nguyễn Quang Sáng viết cái gì đó giúp mình. Hỏi ông Sáng tờ tạp chí nào, ông bảo không nhớ. Hỏi ông Hoài Anh, ông bảo cũng quên rồi.
Hai ông nhà văn thuộc hàng lão làng của văn giới Việt Nam đều không nhớ Bài văn bị điểm không in lúc nào, ở đâu… nhưng SGK Tiếng Việt lớp 4 tập 1 thì nhớ. Chỉ có điều, nhà văn Nguyễn Quang Sáng không biết tác phẩm này vào SGK khi nào?!
Ông Sáng nói: “In trong SGK khi nào làm sao tui biết, vì NXB có thông báo cho biết hay gửi nhuận bút gì đâu”.
Đây là một tác phẩm ngắn gọn nhưng hàm chứa nhiều ý nghĩa giáo dục của Nguyễn Quang Sáng, xin trích nguyên văn: “- Ba đã bao giờ thấy một bài văn bị điểm không chưa, ba? Tôi ngạc nhiên: - Đề bài khó lắm sao? - Không. Cô chỉ yêu cầu “Tả bố em đang đọc báo”. Có đứa bạn con bảo ba nó không đọc báo, nhưng rồi nó bịa ra, cũng được 6 điểm. Tôi thở dài: - Còn đứa bị điểm không, nó tả thế nào? - Nó không tả, không viết gì hết. Nó nộp giấy trắng cho cô. Hôm trả bài, cô giận lắm. Cô hỏi: “Sao trò không chịu làm bài?”. Nó cứ làm thinh. Mãi sau nó mới bảo: “Thưa cô, con không có ba”. Nghe nó nói, cô con sững người. Té ra ba nó hy sinh từ khi nó mới sanh. Cô mới nhận lớp nên không biết, ba ạ. Cả lớp con ai cũng thấy buồn. Lúc ra về, có đứa hỏi: “Sao mày không tả ba của đứa khác?”. Nó chỉ cúi đầu, hai giọt nước mắt chảy dài xuống má”.
Nhà văn Nguyễn Quang Sáng kết thúc câu chuyện: “Chuyện về cậu học trò có bài văn bị điểm không đã để lại trong tôi một nỗi đau, nhưng cũng để lại một bài học về lòng trung thực”.
Bài văn bị điểm không thể hiện xuyên suốt quan điểm sáng tác của nhà văn Nguyễn Quang Sáng: “Cái gì biết mình viết mới hay, không biết mà bịa chuyện thì trật lất”. Chẳng thể mà, văn giới lâu nay vẫn gọi Nguyễn Quang Sáng là nhà văn kể chuyện mộc mạc. Chính nhờ những câu chuyện mắt thấy, tai nghe của mình, đã làm nên một thương hiệu Nguyễn Quang Sáng không lẫn với bất kỳ ai. Trong Bài văn bị điểm không, ngoài ý nghĩa về lòng trung thực của con người, ông Sáng còn mong muốn cách dạy văn trong nhà trường cũng cần trung thực với thực tế. Nghĩa là tùy lứa tuổi học sinh, dựa vào thực tế hiểu biết của các em mà có cách dạy phù hợp. Chứ lâu nay, đề văn ra một nẻo trong khi học sinh lại hiểu biết một đằng thì càng “bắt” các em học, các em càng chán, ngán và sợ môn văn. Thậm chí, bắt các em nghĩ và cảm về một vấn đề xa lạ với mình, để rồi phải làm bài không như hiểu biết của các em, từ đó vô tình chúng ta “dạy” các em “nói láo”.
Trẻ con “trực quan sinh động” lắm!
Bài văn bị điểm không không biết có ảnh hưởng gì đến các cây bút thế hệ 7X, 8X lúc mới tập tành viết văn hay không? Chỉ biết rằng cấu trúc câu chuyện của Bài văn bị điểm không trở thành một môtip trong nhiều sáng tác của các cây bút trẻ in rải rác trên sách báo dành cho tuổi học trò. Chẳng hạn như truyện thuở ban đầu của một cây bút 7X mà người viết bài này được đọc. Xin tóm lượt: “Cô giáo hỏi cả lớp “hai bàn tay có mấy ngón”. Cả lớp đều bảo 10 ngón. Riêng một cậu học trò cứ khăng khăng là 11 ngón. Khi cậu học trò giơ hai bàn tay của mình lên thì cô giáo ngỡ ngàng vì em có 11 ngón thật”. Đem kể chuyện này cho nhà văn Nguyễn Quang Sáng nghe, ông trầm ngâm rồi nói: “Trẻ em nó trực quan sinh động lắm, không có lý thuyết hay công thức gì ráo. Rõ ràng 2 bàn tay nó có 11 ngón, cũng như đứa trẻ trong Bài văn bị điểm không không có ba… thì các em phải nói và hành động như vậy. Chỉ có người lớn chúng ta mới giáo điều”.
Với Bài văn bị điểm không, nhà văn Nguyễn Quang Sáng có thêm một độc giả đặc biệt, đó là ông Nguyễn Tiến Toàn - Giám đốc doanh nghiệp xe lăn Kiến Tường. Ông Toàn là bạn nhậu thân thiết với Nguyễn Quang Sáng, trong vô số tác phẩm của ông Sáng, ông Toàn thuộc nằm lòng Bài văn bị điểm không. Hỏi ông Nguyễn Tiến Toàn sao thuộc lòng tác phẩm dành cho thiếu nhi này, ông khẳng khái: “Tôi làm kinh doanh, mà kinh doanh lâu nay vẫn bị mang tiếng là buôn gian bán lận, miệng lưỡi nhà buôn… Tôi không thích người ta suy nghĩ như thế về nghề của mình. Nghề chúng tôi đâu phải ai cũng chăm chú kiếm lợi cho mình, chúng tôi có rất nhiều người trung thực chứ. Chẳng hạn như thà không đầu tư làm việc đó còn hơn làm mà chỉ có lợi cho mình, còn cộng đồng thì bất lợi. Tôi học được sự trung thực này qua Bài văn bị điểm không của anh Sáng”.
Các học trò HLV Tuấn Kiệt đã sẵn sàng cho chặng 1 SEA V.League 2025 tại Thái Lan. So với những giải đấu đã qua, chúng ta có 4 sự thay đổi đáng chú ý trong lần dự giải năm nay.
Tối 28/7, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Lễ công bố thành lập Ủy ban Quốc gia Diễn đàn Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) 2027.
Tuần qua, BXH Billboard 200 vô cùng sôi động: Có tới 6 album mới toanh trong top 10. Lần gần nhất top 10 có ít nhất 5 album mới là cách đây hơn 2 năm. Các album mới tới từ nhiều nghệ sĩ, thể loại, nhưng nổi bật nhất là No.2 "Swag" (Sành điệu) của siêu sao Justin Bieber.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tham quan Trưng bày ảnh về vai trò và những đóng góp tích cực của Việt Nam từ khi gia nhập APEC cùng công tác chuẩn bị APEC 2027, do Thông tấn xã Việt Nam phối hợp cùng UBND tỉnh An Giang thực hiện.
Tiền vệ Việt kiều Viktor Le khẳng định đội tuyển U23 Việt Nam đang có sự chuẩn bị tốt cả về chuyên môn lẫn tinh thần, với quyết tâm giành chiến thắng trước U23 Indonesia trong trận chung kết Giải vô địch U23 Đông Nam Á.
Theo thống kê nhanh của Bộ Giáo dục và Đào tạo tính đến 17 giờ ngày 28/7, kết thúc thời gian đăng ký, điều chỉnh nguyện vọng xét tuyển đại học, cao đẳng đợt 1 năm 2025 trên Hệ thống chung, số thí sinh đăng ký xét tuyển là 849.544, tăng 115.892 thí sinh so với năm trước (do có thí sinh đăng ký xét tuyển cả các trường cao đẳng nghề nghiệp).
Đại chiến nhẫn thuật bùng nổ khắp đảo Quân Sự với sự xuất hiện của vùng Xích Nguyệt, các kỷ vật Akatsuki và Làng Lá với diện mạo hoàn toàn mới. Đại chiến nhẫn giả chính thức ra mắt với loạt nội dung hoành tráng, tính năng game mới.
Chọn viết cho thiếu nhi, với nhiều cây bút trẻ hôm nay, là hành trình mang theo cả niềm vui lẫn không ít thử thách. Họ đến với thể loại này bằng tình yêu trẻ thơ, bằng cảm xúc chân thành, nhưng khi bắt tay vào sáng tác, mỗi người lại đối diện với những thuận lợi và khó khăn riêng.
Chiều 28/7, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Tư lệnh Quân khu 7 và Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề "Xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới tại các tỉnh, thành phố phía Nam".
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp bước đầu vận hành ổn định, thông suốt, nền hành chính được chuyển từ quản lý sang phục vụ và kiến tạo phát triển.
Bốn ngày sau khi thắng Suwon FC 2-1, nhà vô địch V-League Nam Định tiếp tục gây ấn tượng mạnh khi đánh bại một đội bóng K-League khác là FC Seoul với tỷ số 3-1.
Ngày 28/7, theo thông tin từ Bộ Dân tộc và Tôn giáo, tính đến ngày 27/7, tổng số địa phương đã hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát là 19/34 địa phương (đạt 55,9%).
Phim điện ảnh Mưa đỏ không chỉ tái hiện khung cảnh chiến tranh tàn khốc mà còn là cầu nối cảm xúc, giúp khán giả tìm hiểu sâu hơn về những người lính trong trận đáng tại thành cổ Quảng Trị qua sự hóa thân đầy tâm huyết của các diễn viên trẻ.
VTV5 VTV6 trực tiếp bóng đá Việt Nam vs Indonesia (20h00, 29/7) - Thethaovanhoa.vn cập nhật diễn biến trận đấu giữa U23 Việt Nam và U23 Indonesia ở chung kết U23 Đông Nam Á 2025.
Ttrong khuôn khổ chuyến công tác tại Thụy Sĩ, sáng 28/7 theo giờ địa phương, tại Trụ sở Phái đoàn Việt Nam tại Geneva, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tiếp Chủ tịch Hội Hữu nghị Thụy Sĩ - Việt Nam Anjuska Marija Weil.
Nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt sách 'Cuộc phiêu lưu của Bella và Harry' kể về hai chú cá nhỏ nhút nhát đã cùng nhau trưởng thành với tình yêu thương và lòng dũng cảm.