Viết tiếp hành trình tự hào của các nhà báo - chiến sĩ

Nắng tháng Sáu rải vàng trên những cánh đồng thơm mùi lúa chín. Trong ngôi nhà nhỏ ở thôn Canh Nông, xã Quang Trung (huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình), bà Phạm Thị Đường, vợ của liệt sĩ Nguyễn Văn Năng vẫn nén nỗi nhớ thương như đã hóa thành hình hài suốt hơn nửa thế kỷ. 

Nỗi nhớ ấy không chỉ về một người chồng, người cha, mà còn là về một nhà báo, chiến sĩ Thông tấn xã Giải phóng (nay là Thông tấn xã Việt Nam) đã sống và hy sinh trọn vẹn cho sự nghiệp cách mạng, cho khát vọng độc lập, tự do của dân tộc và cho những dòng tin "chảy mãi"...

Lá thư và dòng hồi ức đau đáu hơn 2 thập kỷ

Hơn 20 năm sau ngày nhà báo Nguyễn Văn Năng hy sinh, lá thư từ người đồng đội có tên Phú Sỹ, gửi từ số 6 Mạc Đĩnh Chi, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh mới tìm được đến đúng địa chỉ gia đình bà Phạm Thị Đường như một điều kỳ diệu. Lá thư đề ngày 7/7/1989, không chỉ là một dòng tin, mà còn là luồng ánh sáng, hơi ấm xoa dịu nỗi đau dai dẳng của gia đình.

Trong thư, ông Phú Sỹ viết: "Tôi quê Nghệ Tĩnh, vào chiến trường với nhiệm vụ quay phim, gặp các bạn Hội - Năng ở 1 đơn vị... Hai anh em cùng nằm một hầm, nhiệm vụ tôi quay phim, anh Năng chụp hình. Trước trận ém quân tại núi Bà Đen - Tây Ninh, hai anh em rủ nhau để tên và ký hiệu ở túi áo ngực cùng với cuộn phim, ngoài ra không mang theo gì hết. Trước giờ phút đương đầu với cái sống và chết... chúng tôi ôm nhau... nhắc nhở... động viên nhau".

Sau trận chiến ác liệt, trên đường rút quân ra, nhà báo, phóng viên ảnh Nguyễn Văn Năng không may trúng đạn khi chiếc máy ảnh vẫn còn đeo trên người. Ông Phú Sỹ kể trong thư: "Tôi quay trở lại thì anh Năng nằm ngay mép lộ (đường). Tôi gỡ ở người anh chiếc máy ảnh, khẩu súng ngắn, còn phim chưa chụp thì văng đi cả rồi... Tôi cùng mấy anh bộ đội đưa anh Năng về nơi hậu cứ đã được quy định. Về đến nơi trời đã tối và an táng anh Năng cùng 5-6 đồng chí khác tại ven rừng. Tôi ở thêm lại đó một ngày rồi về cơ quan anh Năng tức là xưởng phim quân đội ngày ấy, bàn giao súng, máy ảnh, kể lại tỉ mỉ trường hợp hy sinh của anh Năng…".

Chia sẻ trong thư, ông Sỹ luôn đau đáu nỗi lòng khi hơn 20 năm (1968-1989) không thể tìm được địa chỉ của gia đình liệt sĩ Nguyễn Văn Năng, đặc biệt là thông tin, cuộc sống của người con trai duy nhất của liệt sĩ. "Lá thư của anh Sỹ gửi ra, dù rất đau lòng, nhưng cũng giúp tôi và gia đình biết được phần nào về sự hy sinh của chồng tôi, dù vẫn chưa biết được mộ anh ở đâu", bà Phạm Thị Đường chia sẻ.

Nhà báo Nguyễn Văn Năng là người con thứ ba trong gia đình có 5 anh em. Sau khi kết hôn không lâu, theo tiếng gọi của Tổ quốc, gác lại hạnh phúc riêng, năm 1964 chàng thanh niên trẻ quê hương Hưng Hà tình nguyện nhập ngũ, trải qua thời gian huấn luyện và lên đường vào chiến trường miền Nam. Giữa lúc chiến tranh khốc liệt, đôi vợ chồng trẻ cũng mất liên lạc từ đó.

Năm 1968, khi người con trai duy nhất của bà Đường và ông Năng chưa tròn 2 tuổi thì gia đình đau xót nhận giấy báo tử từ đơn vị. Đó là những tháng ngày vô cùng đau khổ đối với người phụ nữ góa chồng ở tuổi 23 như bà Đường. Thương con chưa một lần được gặp cha, thương chồng hy sinh khi tuổi đời còn quá trẻ, bà ở vậy một mình, sắt son lời thề chung thủy, dành trọn tình yêu và sự hy sinh để nuôi nấng con khôn lớn.

Để Tổ quốc thêm giàu đẹp, vững mạnh

Với những đóng góp và sự hy sinh anh dũng cho sự nghiệp báo chí cách mạng, liệt sĩ Nguyễn Văn Năng đã được Nhà nước truy tặng Huân chương chiến công hạng Ba, Thông tấn xã Việt Nam truy tặng Huy chương vì sự nghiệp Thông tấn. Đây là sự ghi nhận cao quý của Nhà nước, của ngành đối với một nhà báo, liệt sĩ đã cống hiến trọn vẹn tuổi thanh xuân và máu xương cho sự nghiệp thông tin, tuyên truyền, góp phần làm nên thắng lợi trong cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc.

Anh Nguyễn Văn Bằng, con trai duy nhất của liệt sĩ Nguyễn Văn Năng chia sẻ, dù chưa một lần được gặp cha song hình ảnh, niềm tự hào về cha luôn hiện hữu qua những câu chuyện, lời kể của mẹ và các bác, các chú đồng đội. Đã hơn 50 năm ngày cha anh ngã xuống, nhiều lần người thân trong gia đình đã vào Tây Ninh mong tìm được hài cốt nhưng vẫn chưa có kết quả.

Đó cũng là trăn trở của bà Phạm Thị Đường. Năm nay bà Đường đã 80 tuổi với 57 năm thờ chồng, dù biết hành trình tìm kiếm còn nhiều khó khăn nhưng bà vẫn luôn hy vọng có ngày được đón ông trở về trong vòng tay yêu thương của gia đình và để nỗi đau của những người ở lại phần nào được xoa dịu.

Ông Nguyễn Văn Nghiệp, Bí thư Đảng ủy xã Quang Trung chia sẻ, thực hiện chính sách "Đền ơn đáp nghĩa", những năm qua cấp ủy, chính quyền địa phương luôn dành sự quan tâm, động viên đến thân nhân gia đình liệt sĩ nói chung, gia đình nhà báo, liệt sĩ Nguyễn Văn Năng nói riêng. Sự hy sinh của liệt sĩ là tấm gương sáng về lòng yêu nước và tinh thần cống hiến vì khát vọng hòa bình, độc lập dân tộc và trách nhiệm cao cả của phóng viên chiến trường Thông tấn xã Giải phóng (nay là Thông tấn xã Việt Nam).

Nhà báo, liệt sĩ Nguyễn Văn Năng là một trong số hơn 260 nhà báo liệt sĩ của Thông tấn xã Việt Nam đã hy sinh trong các cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc. Họ là những chiến sĩ xung kích trên mặt trận thông tin, không quản khó khăn, hiểm nguy, sẵn sàng xông pha nơi tuyến đầu để ghi lại những khoảnh khắc lịch sử, truyền tải thông điệp về cuộc cách mạng vĩ đại đến nhân dân trong nước và bạn bè quốc tế.

Ngày nay, trên những nẻo đường đổi mới và phát triển của đất nước, các thế hệ phóng viên, biên tập viên của Thông tấn xã Việt Nam tại 63 cơ quan thường trú ở khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước và 30 cơ quan thường trú ở khắp các châu lục đang ngày đêm nỗ lực, nối tiếp hành trình đầy tự hào mà các thế hệ cha anh đi trước đã dày công xây dựng, vun đắp để kịp thời truyền tải thông tin đầy đủ, chính xác đến bạn đọc, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam giàu đẹp, vững mạnh, xứng đáng với danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân trong thời kỳ kháng chiến và Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.