Thi đua để xây dựng đất nước giàu mạnh, phồn vinh, hạnh phúc

Nhìn lại chặng đường 77 năm qua, kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra Lời kêu gọi Thi đua ái quốc ngày 11/6/1948, có thể khẳng định mọi thành quả của cách mạng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta đều gắn liền với việc tổ chức có hiệu quả phong trào thi đua yêu nước.

Thi đua khơi dậy lòng yêu nước, phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc

Cách đây 77 năm, ngày 11/6/948, khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp bước vào giai đoạn quyết liệt, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra "Lời kêu gọi thi đua ái quốc" nhằm huy động sức người, sức của cho sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc.

Cùng với "Lời kêu gọi thi đua ái quốc", Người còn có nhiều bài nói, bài viết về vấn đề này, nổi bật là: "Thư gửi thanh niên về thi đua ái quốc" (23/8/1951), "Bài nói tại Đại hội các chiến sĩ thi đua và cán bộ gương mẫu toàn quốc" (1/5/1952)… tạo nên một hệ thống tư tưởng toàn diện về thi đua yêu nước.

Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, thi đua yêu nước để khơi dậy tinh thần yêu nước của mọi người dân, đồng thời biến tinh thần yêu nước ấy thành sức mạnh vật chất hiện hữu, thành hành động cụ thể để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ cách mạng.

Trong "Lời kêu gọi thi đua ái quốc", Người đã chỉ rõ thi đua ái quốc là phải hướng đến thực hiện thắng lợi công cuộc kháng chiến, kiến quốc, "diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm"…

Và mục đích cao nhất và thiết thực nhất của thi đua là độc lập, tự do, hạnh phúc của nhân dân, cho nên phạm vi của thi đua hiện nay là hết sức rộng lớn, thi đua phải toàn diện, không giới hạn ở một lĩnh vực nào, ngành nghề nào, bất kỳ công việc gì ích nước, lợi dân… đều cần và có thể phải thi đua. "Tất cả mọi việc ích lợi cho dân sinh quốc kế, quan hệ với kháng chiến kiến quốc, ta đều phải thi đua". (1)

Vì vậy, theo Người lực lượng của phong trào thi đua yêu nước là toàn thể nhân dân "Mỗi người dân Việt Nam, bất kỳ già, trẻ, gái trai; bất kỳ giàu nghèo, lớn, nhỏ, đều cần phải trở nên một chiến sĩ tranh đấu trên mặt trận: Quân sự, Kinh tế, Chính trị, Văn hóa" (2).

Để tổ chức tốt phong trào thi đua, theo Bác nội dung thi đua phải gắn với nhiệm vụ của từng thời kỳ, giai đoạn cách mạng, đó là thi đua tăng gia sản xuất, thi đua thực hành tiết kiệm… Cách thức thi đua phải phong phú, đa dạng nhằm gom góp sáng kiến, rút ra kinh nghiệm, tổng kết kinh nghiệm, trao đổi và phổ biến kinh nghiệm. Mức độ thi đua là phải nâng cao dần.

Như vậy, thi đua yêu nước theo Bác là để mọi người đều làm việc tốt hơn, nhiều hơn và "thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua. Và những người thi đua là những người yêu nước nhất". (3)

Và Bác kết luận:

"Người người thi đua,

Ngành ngành thi đua,

Ta nhất định thắng,

Địch nhất định thua". (4)

Trở thành phong trào hành động của xã hội, của toàn dân

77 năm đã qua kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc và phát động phong trào thi đua yêu nước, đất nước ta hôm nay thực sự "thay da đổi thịt".

Thi đua yêu nước từ một tư tưởng chỉ đạo trở thành một phong trào hành động của xã hội, của toàn dân. Thi đua yêu nước, qua thực tiễn cho thấy, đó không chỉ là động lực phát triển, là phương thức tổ chức lực lượng và phong trào hành động xã hội vì phát triển, mà còn là một cuộc vận động chính trị, hình thành văn hóa chính trị trong Đảng, trong dân.

Nhờ thi đua mà dân tộc ta đã đánh thắng hai đế quốc to, giành được độc lập, thống nhất; mở ra thời kỳ đổi mới có ý nghĩa lịch sử.

Trong suốt chiều dài hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, trên tiền tuyến, các chiến sĩ thi đua giết giặc lập công, ở hậu phương, Nhân dân thi đua tăng gia sản xuất giỏi. Các phong trào "Ba sẵn sàng", "Ba đảm đang", "Năm xung phong", "Sóng Duyên Hải", "Gió Đại Phong", "Trống Bắc Lý", "Nghìn việc tốt", "Tay búa, tay súng", "Bám đất giữ làng", "Một tấc không đi, một ly không dời", "Giết giặc lập công", "Sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì mà Tổ quốc cần", "Tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược", "Tất cả để bảo vệ biên cương của Tổ quốc"… đã trở thành động lực và hành động cách mạng trong các cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện, đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, chống Mỹ, cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn.

Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước, các phong trào thi đua hướng vào các nhiệm vụ của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Tiêu biểu là các phong trào: "Tất cả vì chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân"; "Tất cả vì công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa"…

Bước vào thời kỳ đổi mới, để đáp ứng tốt hơn yêu cầu xây dựng và bảo vệ đất nước, các ngành, các cấp đã triển khai nhiều phong trào thi đua lớn, như: "Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới", "Vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau", "Doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và phát triển", "Cán bộ, công chức, viên chức thi đua thực hiện văn hóa công sở", "Cả nước đoàn kết, chung sức, đồng lòng, thi đua, phòng, chống và chiến thắng đại dịch COVID-19" … là các phong trào thi đua trọng tâm, nòng cốt trong các phong trào thi đua của cả nước.

Theo đó, Báo cáo tổng kết phong trào thi đua yêu nước trong 5 năm 2016-2020, chỉ rõ: Trong giai đoạn 2016-2019, cả nước đã thi đua hoàn thành xuất sắc các mục tiêu kinh tế-xã hội đề ra, đứng trong số 10 nước tăng trưởng cao nhất thế giới, trở thành một trong 16 nền kinh tế mới nổi thành công nhất. Năm 2020, trước sự bùng phát của đại dịch COVID-19 gây ra những biến động bất lợi khôn lường trên toàn thế giới, Việt Nam vẫn được cộng đồng quốc tế đánh giá cao, được coi là "điểm sáng" trong việc thực hiện mục tiêu kép: vừa phòng, chống dịch vừa phát triển kinh tế.

Và gần đây là phong trào "Đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí". Hưởng ứng Phong trào, các bộ, ban, ngành, địa phương đã khởi công, khánh thành nhiều dự án hạ tầng quan trọng; riêng trong năm 2023 đưa vào sử dụng 475 km đường bộ cao tốc, nâng tổng chiều dài đường cao tốc đến nay là khoảng 1.900 km. Đây là tiền đề quan trọng để thực hiện thành công mục tiêu cả nước có 3.000 km đường cao tốc vào năm 2025.

Đặc biệt, phong trào thi đua chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước đã được triển khai tích cực. Với sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và tinh thần sẻ chia của toàn xã hội, đến nay nhiều địa phương trên cả nước đã hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Bên cạnh đó, các bộ, ban, ngành, cơ quan, địa phương đã chủ động phát động các phong trào thi đua thiết thực bám sát nhiệm vụ chính trị, trọng tâm.

Cùng với đó, công tác tôn vinh điển hình tiên tiến và khen thưởng được thực hiện tốt, kịp thời phục vụ các nhiệm vụ chính trị của đất nước. Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ đã có trên 1.900 quyết định khen thưởng cho trên 103.600 tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc... Trong đó, khen thưởng hướng tới cơ sở, đối tượng là nông dân, công nhân, đội ngũ trí thức, các nghệ nhân…

Có thể khẳng định, 77 năm qua, đặc biệt là sau gần 40 năm đổi mới, đất nước ta đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử và một trong những yếu tố làm nên thành tựu đó là nhờ tinh thần thi đua yêu nước. Vì vậy, có thể khẳng định, thời gian càng lùi xa, nhưng tư tưởng Hồ Chí Minh về thi đua ái quốc vẫn là một tài sản tinh thần vô giá của Đảng và dân tộc, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta tiến lên giành thắng lợi mới.