Phát hiện thêm lợi ích lâu dài khi hiến máu định kỳ

05/04/2025 08:13 GMT+7 | Đời sống

Việc hiến máu định kỳ không chỉ cứu sống người khác mà còn có thể mang lại những thay đổi có lợi cho chính máu của người hiến. Nghiên cứu mới cho thấy hoạt động này có thể giảm nguy cơ phát triển các đột biến tiền bạch cầu và giúp tế bào máu đáp ứng tốt hơn với stress theo thời gian.

Tất cả các tế bào máu trong cơ thể đều bắt nguồn từ một nhóm tế bào gốc trong tủy xương. Theo thời gian, các tế bào gốc tự nhiên tích lũy những đột biến nhỏ, từ đó sinh ra các dòng tế bào máu mang những thay đổi này. Việc một số nhóm dòng tế bào trở nên phổ biến hơn theo thời gian chịu ảnh hưởng của các yếu tố môi trường như nhiễm trùng, hóa trị, hay mất máu. Do hiến máu buộc tế bào gốc phải tạo ra các tế bào thay thế, nó có thể chọn lọc cho một số nhóm dòng tế bào nhất định.

Để hiểu rõ hơn tác động của việc hiến máu đến tế bào máu theo thời gian, các nhà nghiên cứu tại Viện Francis Crick ở Anh và Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Đức đã phân tích mẫu từ 200 người thường xuyên hiến máu và so sánh với những người hiến máu dưới 5 lần.

Phát hiện thêm lợi ích lâu dài khi hiến máu định kỳ - Ảnh 1.

Ảnh minh hoạ: Internet

Cả hai nhóm đều có mức độ tương tự về các dòng tế bào máu với các bộ đột biến khác nhau. Tuy nhiên, khi nhóm nghiên cứu xem xét một gen thường mang đột biến được tìm thấy ở những người sau này phát triển bệnh bạch cầu (gọi là đột biến tiền bạch cầu), họ nhận thấy những người hiến máu thường xuyên không có những thay đổi tiền bạch cầu này, thay vào đó, họ tích lũy các thay đổi ở những vùng khác của gen.

Để hiểu ý nghĩa của những thay đổi này, nhóm nghiên cứu đã chỉnh sửa tế bào gốc người, một số với đột biến tiền bạch cầu và một số với thay đổi do hiến máu. Hai loại tế bào này được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm trong hai môi trường. Môi trường thứ nhất chứa hormone EPO - hormone tăng cao sau khi hiến máu và kích thích sản xuất tế bào máu. Môi trường thứ hai chứa các hóa chất gây viêm để mô phỏng tình trạng nhiễm trùng.

Các tế bào tiền bạch cầu phát triển tốt trong môi trường viêm nhưng không phát triển trong môi trường kia, trong khi các tế bào từ người hiến máu phát triển tốt trong môi trường EPO. Điều này cho thấy những thay đổi ở người hiến máu là đáp ứng với tình trạng mất máu.

Dominique Bonnet, tác giả chính tại Viện Francis Crick cho biết: "Các hoạt động tạo áp lực nhẹ lên quá trình sản xuất tế bào máu cho phép tế bào gốc máu của chúng ta tự đổi mới và chúng tôi nghĩ điều này ưu tiên cho các đột biến thúc đẩy sự phát triển tế bào gốc hơn là gây bệnh".

Tuy nhiên, Bonnet cũng lưu ý rằng cỡ mẫu nghiên cứu khá khiêm tốn nên chưa thể khẳng định chắc chắn việc hiến máu làm giảm tỷ lệ đột biến tiền bạch cầu và cần nghiên cứu trên số lượng người lớn hơn.

Nhóm nghiên cứu hiện đang hướng tới việc tìm hiểu cách các loại đột biến khác nhau này đóng vai trò trong việc phát triển bệnh bạch cầu hay không, và liệu chúng có thể được nhắm mục tiêu điều trị hay không.

Stress có thể làm suy yếu hệ miễn dịch

Thanh Tùng/TTXVN

Tags:
Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm