NSƯT Lê Diễn: "Kịch xiếc phù hợp với cái tạng hoạt náo"

Dịp Tết vừa qua, vở kịch xiếc Vùng đất kỳ bí (kịch bản: Thục Trâm, đạo diễn: Công Nguyễn) của Nhà hát Nghệ thuật phương Nam luôn đầy ắp khán giả. Hiện tại, vở đang bán thêm 40 suất cho đến hết tháng 3, nếu còn đông khán giả, sẽ diễn tiếp.

Thành công bất ngờ này đến từ nỗ lực của cả ê-kíp và tầm nhìn dài hạn của nhà hát.

Chia sẻ cùng Thể thao và Văn hóa (TTXVN), NSƯT - đạo diễn Lê Diễn (Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật phương Nam) cho biết:

- Chức năng chính của nhà hát là phục vụ xiếc và múa rối. Chúng tôi vẫn đang hoạt động tốt cả 2 mảng này. Ở mảng xiếc, ngoài những tiếc mục hay phục vụ cho khán giả tại TP.HCM, chúng tôi thường xuyên đi dự các liên hoan xiếc quốc tế, có nhiều thành quả.

Về múa rối, chúng tôi đã bán vé tốt tại địa điểm bảo tàng trong khuôn viên sở thú. Sự sáng tạo của các nghệ sĩ đã mang đến cảm giác thú vị cho thiếu nhi và khán giả nước ngoài. Chúng tôi đầu tư lớn cho vở rối nước tựa đề Anh hùng Nguyễn Trung Trực. Vở diễn này được phục vụ ở rất nhiều tỉnh thành, đặc biệt, trong dịp lễ giỗ Ngài tại nhiều tỉnh miền Tây Nam bộ.

Tôi vốn là một diễn viên, đạo diễn sân khấu, nên luôn muốn kết hợp nhiều loại hình vào xiếc. Thế là kịch xiếc ra đời. Nhiều đồng nghiệp nước ngoài thừa nhận đây là một ý tưởng thú vị, mới lạ.

Ở nghệ thuật xiếc thuần túy, các nghệ sĩ chủ yếu trình diễn các động tác kỹ thuật. Nhưng trong kịch xiếc, nền tảng vẫn là động tác xiếc, nhưng có một câu chuyện với ý tưởng nghệ thuật cụ thể, một diễn biến liền mạch, có sự phối hợp giữa xiếc, diễn xuất, vũ đạo, âm nhạc, ánh sáng. Vở kịch xiếc Vùng đất kỳ bí còn lồng ghép cả loại hình múa rối.

 Phong cách mới lạ này tạo nên một bức tranh sinh động, vở òa cảm xúc, thu hút đông đảo khán giả. Đặc biệt, tôi rất vui là không chỉ trẻ em thích xem, mà thu hút cả tuổi mới lớn.

* Xin anh cho biết hành trình ra đời của "Vùng đất kỳ bí"?

- Trước đây, chúng tôi đã dựng 3 vở kịch xiếc. 2 vở đầu tôi chưa hài lòng lắm. Đến vở xiếc nước Bí mật nơi đảo hoang do Công Nguyễn dàn dựng rất thu hút, nhưng ngẫm lại vẫn thấy chưa được đầu tư đúng mức. Nên tôi đã khuyến khích Công Nguyễn dàn dựng thêm câu chuyện mới với sự tụ hội của 5 yếu tố là đất, nước, gió, lửa và kim khí. Thế là Vùng đất kỳ bí ra đời.

Chúng tôi được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP.HCM đầu tư trên 1,5 tỷ đồng, một nguồn kinh phí đáng trân trọng. Anh chị em nghệ sĩ đã tập luyện ròng rã 1 năm trời trước khi ra mắt công chúng.

* Trong cương vị lãnh đạo của một tập thể nghệ thuật, anh gặp những thách thức và thuận lợi gì?

- Tôi là một nghệ sĩ, nên có những thuận lợi. Tôi hiểu tâm lý nghệ sĩ và biết nghề để cùng sáng tạo. Cái khó là nghệ sĩ rất nhạy cảm, tự trọng, nếu tôi dùng nguyên tắc để điều hành cũng không được, mà tình cảm quá cũng không xong.

Nếu so với nghệ sĩ kịch, phim ảnh, nghệ sĩ xiếc không được nổi danh bằng, không có nhiều thu nhập bằng, nhưng họ lại lao động với mức độ rủi ro cao. Họ có đam mê, và bản thân tôi phải biết dùng tình cảm đúng mực để khuyến khích động viên, giữ chân họ. Nghệ sĩ rối lại càng thiệt thòi hơn, nên tôi càng phải trân trọng họ. Phương cách đó giúp tôi tạo nên một tập thể nghệ sĩ đoàn kết tại nhà hát.

* Kế hoạch sắp tới của các anh là gì?

- Chúng tôi tập trung hết năng lực cho những hoạt động hiện tại. Thú thực, ở loại hình nghệ thuật nào, chúng tôi cũng cố tìm tòi sáng tạo ra điều gì đó. Tuy nhiên, xiếc, rối, hoặc kịch xiếc phù hợp với cái tạng hoạt náo, nên làm tôi thăng hoa.

Bây giờ nhà hát tọa lạc tại công viên Gia Định, nhưng trong tương lai sẽ dời về trụ sở mới, với 2.000 ghế ngồi, tại Nhà thi đấu Phú Thọ, TP.HCM. Lúc đó, tôi có thể sẽ được cắt băng khánh thành, hoặc cũng có thể đã nghỉ tuổi hưu. Đến lúc về hưu, tôi sẽ quay lại với vai trò diễn viên điện ảnh để tiếp tục rong chơi với sự tự do, tự tại như thời tuổi trẻ.

* Cảm ơn anh đã chia sẻ!