Những nhà vô địch thế giới cầu mây

Không để cho Thái Lan "phục thù" trận thua tại World Cup hồi tháng 3, đội tuyển cầu mây nữ 4 người của Việt Nam có màn lội ngược dòng để vô địch thế giới ngay trên đất Thái. Trong số ít các môn thể thao mà chúng ta là những nhà vô địch thế giới, câu mây nữ là môn hiếm hoi có sự ổn định về thành tích.

Thái Lan là cường quốc cầu mây thế giới do đây là môn truyền thống của họ. Tại Asiad, Thái Lan chiếm 67% số HCV, thế nên việc chiến thắng họ ở một nội dung trong 2 sự kiện quan trọng nhất của cầu mây thế giới đã khẳng định được vị thế của đội tuyển cầu mây nữ 4 người Việt Nam. Cũng cần nói thêm, chúng ta đang là nhà vô địch Asiad ở nội dung này.

Cầu mây là môn chơi của thể thao châu Á, phát triển mạnh ở khu vực Đông Nam Á, nên chuyện phù hợp với VĐV Việt Nam là điều dễ hiểu. Chúng ta cũng phát triển môn này khá lâu, từ những ngày đầu mà Thái Lan phổ biến cầu mây tại SEA Games.

Về cơ bản, tính trong khu vực Đông Nam Á, các đội tuyển cầu mây Việt Nam đã vượt qua Myanmar để trở thành đối thủ chính của Thái Lan. Điều này cũng đồng nghĩa, chúng ta nằm trong nhóm các quốc gia mạnh nhất của cầu mây thế giới.

Tuy vậy, cũng có vài điều khúc mắc. Dù đã phát triển rất lâu, nhưng cầu mây Việt Nam cũng chủ yếu mạnh ở nữ và cũng tại một số nội dung nhất định. Ngay từ đầu, việc vượt qua Thái Lan ở môn này là gần như không thể, nhưng qua thời gian, thì sự phát triển của cầu mây Việt Nam không đều, kể cả khi có những thời điểm tạo được những kết quả rất đáng kể.

Trong lịch sử tham dự Asiad, cầu mây là môn đem về nhiều HCV (3) chỉ sau Karate (5), có nhiều lần vô địch thế giới, nhưng nếu nhìn lại sự phát triển chung của phong trào thì có thể nói là gần như dậm chân tại chỗ.

Với một môn chơi gần gũi, phù hợp tổ chất, đã liên tục tiếp cận với đỉnh cao thế giới, thì chắc chắn là "công thức" thành công chẳng có gì bí mật. Vấn đề là tại sao cầu mây Việt Nam chỉ có thể duy trì được vị thế trong nhóm dẫn đầu nhưng không tạo ra các bước ngoặt đáng kể có tính đột phá nào cho môn chơi?

Không thể "đổ lỗi" cho sự thống trị của Thái Lan. Là quốc gia số 1 về cầu mây, Thái Lan rất muốn "chia sẻ" vinh quang cho nhiều đối thủ để qua đó, giúp phổ biến môn chơi và tạo cơ sở để cầu mây có thể vươn tầm thế giới, được đưa vào Olympic.

Nói cách khác, họ cũng rất muốn nhìn thấy sự phát triển đồng đều, bao gồm thành tích đỉnh cao và phong trào của cầu mây Việt Nam. Họ sẵn sàng hỗ trợ chúng ta tập huấn, và trong một chừng mực nào đó, cũng chấp nhận những thất bại trước Việt Nam để qua đó, làm mới chính mình.

Không chỉ có cầu mây, VĐV Việt Nam có tố chất phù hợp với khá nhiều môn chơi có nguồn gốc châu Á, nhưng không có môn nào chúng ta "đi sau mà về trước" cả. Người Indonesia từng thống trị cầu lông, pencak silat… nhưng rồi trong quá trình toàn cầu hóa các môn này, họ đã bị những quốc gia khác vượt qua. Điều này cho thấy, nếu có chiến lược phát triển rõ ràng, thì việc thay đổi thứ hạng, vị thế trong một môn chơi mà người khác rất mạnh, hoàn toàn có thể xảy ra.

Rất tiếc, những chiến lược như vậy khá hạn chế ở thể thao Việt Nam. Đơn cử như sau khi Chính phủ phê duyệt chiến lược phát triển chung cho thể thao giai đoạn 2030-2045, thì chỉ mới có điền kinh và bóng đá là được Bộ VH, TT&DL phê duyệt các đề án phát triển riêng, dù đây không hẳn là 2 môn mà chúng ta có thể vươn tầm châu lục, thế giới.

Với những đề án riêng như vậy, thì mới đủ sự toàn diện để xây dựng phong trào, tận dụng chính sách, thu hút đầu tư. Câu hỏi đặt ra là các bản đề án của những môn đã có các nhà vô địch thế giới như cầu lông, cầu mây… đang ở đâu?