(TT&VH) - Trong SGK Tiếng Việt lớp 2, tập 1 (bộ mới), nhà văn Phong Thu có một mẩu truyện ngắn, in vừa vặn một trang sách. Truyện mang tên Người thầy cũ, kể về một người học trò cũ, nghịch ngợm leo lên cửa sổ lớp nhưng chỉ bị thầy nhắc nhở chứ không bị phạt, nhưng qua ánh mắt rất buồn của thầy, cậu học trò đã hối hận và nhớ mãi để không bao giờ lặp lại hành vi ấy nữa…
Đến bây giờ, những nhân vật trong truyện đều đã lên lão, còn “người thầy cũ” là “lão này đây chứ ai!” - nhà văn Phong Thu trễ mắt kính, trỏ ngón tay vào chính mình, nói.
Từng làm “khổ” thầy dạy văn bằng những bài văn
Nhà văn Phong Thu thời trẻ
Năm 24 tuổi, nhà văn Phong Thutheo học Trường Sư phạm miền núi T.Ư. Trong số các thầy dạy ông, có một thầy dạy văn, hơn ông 7 tuổi, rất quý ông. Mỗi lần chấm văn cho lớp xong, người thầy này vẫn thường phải gặp riêng ông “nhắc nhở” về cách làm văn:
“Bài của anh viết hay lắm, văn chương thì đẹp lắm, thế nhưng nó không phải văn trường ốc. Văn ở trong nhà trường không phải văn để đăng báo. Anh có tài thật, có năng khiếu văn chương thật nhưng viết văn như anh chỉ hợp với văn đăng báo thôi. Thế nhưng cho anh điểm 4 thì không nỡ, mà cho anh điểm 5 thì phá cách, vậy nên, tôi cho anh điểm 5 (tương đương điểm 10 bây giờ), nhưng mà là 5 trừ (5-).
Nhà văn Phong Thu kể: “Thầy giáo dạy văn mỗi khi gặp tôi đều bảo, chấm văn của cậu tôi... mệt lắm. Tôi hỏi sao văn em lại làm thầy mệt thì ông bảo, cậu dẫn chứng mới quá, sách người ta vừa in xong, cảm giác hãy còn nguyên mùi mực cậu cũng dẫn vào bài làm văn. Cậu đã dẫn chứng vào bài rồi thì đương nhiên để “kiểm tra thông tin” có chính xác hay không, buộc tôi lại phải đi tìm mua sách để đọc”. Mà đúng thật, ngày ấy, tôi mê sách lắm, cứ ra hiệu sách mà thấy có cuốn mới ra là thể nào cũng xoay tiền mua bằng được. Trong khi làm bài tập làm văn, nhất là văn học sử, nếu tôi thấy cuốn nào hợp là “tương luôn” vào bài làm văn của mình. Có lần thầy “dọa”, lần sau nếu cậu mà còn dẫn những thông tin ở sách mới vào là tôi hạ điểm cậu. Cậu dẫn nhiều thì tôi phải mua sách nhiều,... mệt lắm”.
Minh họa truyện Người thầy cũ của nhà văn Phong Thu trong SGK
Người thầy luôn “bị mệt” mỗi khi chấm văn của nhà văn Phong Thu hiện vẫn còn sống, tên là Lương Gia Ninh, hiện ở số 5 phố Tràng Thi, Hà Nội. Nhà văn Phong Thu cho biết, trước đây cả thầy lẫn trò còn khỏe thường vẫn hay chạy qua, chạy lại thăm hỏi nhau, nhưng giờ già yếu như nhau rồi thì chịu, muốn biết tình hình của nhau chỉ còn cách gọi điện hoặc... biên thư. Cho đến tận bây giờ, nhà văn Phong Thu vẫn còn lưu giữ rất nhiều lá thư viết tay của thầy Ninh gửi ông từ năm nảo, năm nào...
… đến cậu học trò giờ là đại tá
Năm 1957, nhà văn Phong Thu làm hiệu trưởng một trường cấp 1 ở một xã miền núi huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình.
Tuy là hiệu trưởng nhưng ông vẫn phải dạy lớp 4 (thời ấy, lớp 4 đã là lớp cuối cấp như lớp 5 thời bây giờ). Lớp 4 mà nhà văn Phong Thu dạy “đầu trái mái hè” với lớp 3, hai lớp chỉ cách nhau một tấm liếp nứa tạm bợ, lớp này nói, lớp bên cũng nghe thấy. Lớp 3 bên cạnh có một cậu học sinh rất nghịch ngợm, bướng bỉnh và thường làm cho rất nhiều thầy cô giáo... “nóng mặt”.
Một trong số rất nhiều những bài văn đạt điểm tuyệt đối của nhà văn Phong Thu do thầy Lương Gia Ninh chấm từ những năm 1960
Nhà văn Phong Thu kể: “Tôi ngày ấy giảng bài, nói lại to nên hầu như lớp bên cạnh đều nghe thấy. Một hôm tôi giảng bài có nói về một cậu bé ở trên thuyền, do nghịch quá mà rơi xuống sông. Tôi chưa kịp hỏi học trò lớp mình thì cậu ta từ bên kia liếp thò đầu qua nói rất to: “Ngã xuống sông thì... ch...ế...t!”. Tôi bực quá, quyết định đình chỉ học cậu bé 2 ngày, không được đến trường. Sau hai ngày “thụ án” xong, cậu bé lại quay lại trường nhưng tôi đã thấy cậu ăn mặc gọn gàng hơn, lễ phép hơn, chăm học hơn và ngoan ngoãn hơn...”.
Thế rồi cậu bé ấy cứ thế lớn lên, rồi trở thành anh bộ đội, rồi biết tôi làm ở báo Thiếu niên Tiền phong nên anh ta cũng viết bài gửi đăng báo. Sau năm 1975, anh ta xuất ngũ, về làm ở báo Hậu cần, sau chuyển qua báo Quân đội nhân dân. Trước khi về hưu, cậu ta phụ trách tờ báo Quân đội nhân dân cuối tuần, giờ mang quân hàm đại tá, tên là Phạm Quang Đẩu.
“Hàng năm, cứ đến ngày Hiến chương các nhà giáo 20/11, Đẩu vẫn tìm đến chúc tết thầy, còn bình thường, một hai tháng Đẩu vẫn qua đây chơi. Tôi bảo Đẩu gọi tôi là anh thôi vì tôi hơn cậu ấy có 12 tuổi chứ mấy... nhưng Đẩu không nghe! Đấy, cậu học trò lớp 3 năm xưa bị tôi phạt đuổi học 2 ngày chính là đại tá Phạm Quang Đẩu bây giờ đấy”.
*
Người thầy cũ (SGK Tiếng Việt lớp 2, tập 1 - Bộ mới) của nhà văn Phong Thu chính là sự pha trộn của những ký ức về người thầy giáo dạy văn đến cậu học trò giờ mang quân hàm đại tá, cộng với kỷ niệm về những ngày còn đứng trên bục giảng của ông. Nhà văn Phong Thu cho biết: “Khi viết, tôi phải tạo ra tình huống để cảm hóa người đọc, mà ở đây là các em thiếu nhi. Chẳng hạn như, trong truyện có chi tiết học trò bị thầy giáo phạt nhưng học trò không oán thầy mà vẫn nhớ thầy, kính thầy.”
Kỳ sau (Chủ Nhật, 30/8): Việt Nam chưa có nền “văn học nhà trường”
Ngày 20/7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký ban hành Công điện số 117/CĐ-TTg về việc khẩn trương triển khai ứng phó khẩn cấp với bão số 3 (bão Wipha).
Sau chiến thắng thuyết phục trước Carlos Alcaraz trong trận chung kết Wimbledon, Jannik Sinner đã chia sẻ góc nhìn của mình về sự khác biệt giữa anh và đối thủ người Tây Ban Nha.
Thủ thành Ederson đã đồng ý các điều khoản cá nhân với CLB Galatasaray, đội bóng hàng đầu Thổ Nhĩ Kỳ và hiện tại đại diện của Super Lig đã bắt đầu đàm phán với Man City để thống nhất mức phí chuyển nhượng.
Indonesia đánh bại Thái Lan 3-2 trong trận đấu quyết định để giành chức vô địch chặng 2 SEA V.League 2025. Với kết quả này, tuyển Việt Nam chính thức giành ngôi á quân còn Thái Lan xếp thứ 3 chung cuộc.
Ngày 20/7, cơn bão Wipha đã càn quét các khu vực ven biển phía Nam Trung Quốc cùng hai Khu hành chính đặc biệt Hong Kong và Macau (Trung Quốc), gây ra những thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế và làm gián đoạn hệ thống giao thông.
Theo dự báo, bão số 3 (WIPHA) có tốc độ di chuyển nhanh, phạm vi ảnh hưởng rộng, sức gió vùng gần tâm bão mạnh cấp 10-11, giật cấp 13-14, đe dọa trực tiếp đến khu vực Bắc Bộ; trong đó có Quảng Ninh.
Liverpool sắp chính thức cho ra mắt ngôi sao Hugo Ekitike sau khi đồng ý trả Frankfurt 95 triệu euro. Chúng ta cùng xem tiền đạo cao 1m91 này đặc biệt cỡ nào?
Liên quan đến tàu Vịnh Xanh 58, bị lật trên vịnh Hạ Long khi gặp dông lốc khiến 35 người chết, 4 người mất tích, 10 người bị thương và đã hồi phục sức khỏe, đại diện Sở Xây dựng Quảng Ninh cho biết, tàu còn đăng kiểm và có chất lượng an toàn đảm bảo cao hơn tiêu chuẩn quy định.
Ngày 20/7, theo thông tin từ Bộ Dân tộc và Tôn giáo, tính đến hết ngày 19/7, cả nước đã hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát được 266.511 căn, trong đó, khánh thành 231.513 căn, đang khởi công, xây dựng 34.998 căn.
Trước diễn biến phức tạp của cơn bão số 3, Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Công điện số 05, cấm biển từ 8 giờ ngày mai (21/7).
Lúc 19 giờ ngày 20/7, vị trí tâm bão ở vào khoảng 21.7 độ Vĩ Bắc; 112.2 độ Kinh Đông, cách Quảng Ninh-Hải Phòng khoảng 473 km về phía Đông. Sức gió mạnh nhất: Cấp 11 (103-117 km/h), giật cấp 14.
Nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh, Liệt sỹ (27/7/1947 - 27/7/2025), chiều 20/7/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đến thăm, tặng quà người có công với cách mạng, gia đình chính sách được hỗ trợ nhà trong chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát tại xã Bình Mỹ và phường Châu Đốc, tỉnh An Giang.
Trận Việt Nam vs Campuchia diễn ra khi nào? Thethaovanhoa.vn cập nhật thông tin chi tiết về trận Việt Nam vs Campuchia thuộc vòng bảng giải vô địch U23 Đông Nam Á 2025.
Ngày 20/7, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành văn bản số 4596/BNNMT-ĐĐ gửi 13 Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố về việc triển khai công tác đảm bảo an toàn đê điều ứng phó bão số 3 và mưa lũ.
Ngày 20/7, giới chức Philippines cho biết bão Wipha đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 3 người, ảnh hưởng đến hơn 300.000 người nước này trong những ngày qua.
Ngày 20/7, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh ký Công điện số 07/CĐ-UBND về việc hỗ trợ, thăm hỏi gia đình nạn nhân trên địa bàn thành phố Hà Nội trong vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh 58 tại tỉnh Quảng Ninh.