Indonesia và giấc mộng World Cup của bóng đá Việt Nam

Sau trận thắng Bahrain với tỷ số tối thiểu 1-0, cửa dự VCK World Cup 2026 là rất sáng sủa với người láng giềng ở Đông Nam Á, Indonesia.

Lần gần nhất và cũng là duy nhất mà Việt Nam đi tới vòng loại thứ 3 World Cup 2022 khu vực châu Á, chúng ta chỉ có được 4 điểm: Thắng Trung Quốc, hòa Nhật Bản và còn lại toàn thua tại bảng đấu còn có thêm Saudi Arabia, Australia và Oman (tương tự với bảng C của Indonesia lúc này, chỉ thay Oman bằng Bahrain). Tại World Cup Qatar năm ấy, Saudi Arabia, Nhật Bản và Australia là những đại diện bảng đấu giành quyền tham dự, cả Trung Quốc, Oman và Việt Nam đều bị loại.

Hiện sau 8 lượt trận, Indonesia đang có 9 điểm, kém đội xếp thứ 2 là Australia (vị trí đủ điều kiện dự World Cup 2026) số điểm bằng đúng 1 trận thắng.

Indonesia vẫn còn quỹ 2 trận đấu nữa với Nhật Bản và Trung Quốc. Nên, ngay cả khi không giành vé trực tiếp đi World Cup 2026, thì nếu vẫn giữ được vị trí thứ 4 bảng C (rất khả quan, với 3 điểm nhiều hơn Trung Quốc và Bahrain), thì họ vẫn còn cơ hội đá Vòng loại thứ 4 chọn thêm 2 suất nữa. Cả Đông Nam Á đều đang chờ đợi và hy vọng có đại diện của khu vực dự ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh diễn ra tại Bắc Mỹ vào năm sau. Niềm hy vọng mang tên Indonesia.

Nhiều năm trước khi gia nhập AFC, Australia thường xuyên thất bại ở các trận đấu play-off giành vé dự VCK World Cup. Kể từ khi chuyển qua "sinh hoạt" cùng mái nhà bóng đá châu Á, xứ chuột túi không bỏ sót bất cứ ngày hội bóng đá toàn cầu nào, bắt đầu là World Cup 2006 tại Đức. Cùng với sự lớn mạnh của Nhật Bản, Hàn Quốc và Iran..., bóng đá châu Á đang dần tạo được vị thế ở tầm thế giới. Suất tham dự các VCK World Cup của châu lục này vì thế cũng tăng lên.

Nếu như chúng ta đã phung phí các cơ hội ở giai đoạn đội bóng được dẫn dắt bởi HLV Philippe Troussier, thì Indonesia đã lại rất biết tranh thủ bằng một đội hình chất lượng. Có đến hơn 3/4 các tuyển thủ quốc gia Indonesia đã và đang thi đấu ở ngoài lãnh thổ xứ vạn đảo, đó là một sự đảm bảo về chất lượng đội hình.

Bóng đá Việt Nam chưa đủ năng lực xuất khẩu cầu thủ, điều đó đã được kiểm định rồi, với thế hệ tài năng bậc nhất trưởng thành từ hơn 10 năm qua như Công Phượng, Tuấn Anh, Xuân Trường, Văn Hậu... Thế nên, V-League vẫn là đầu ra lý tưởng nhất cho các ĐTQG, bên cạnh đó là chất xám ngoại lực, kiều bào. Về khả năng nhập tịch một số cái tên nổi bật tại các CLB V-League lúc này, cũng chỉ là giải pháp tình thế nhất thời. Chúng ta phải nâng cấp chất lượng của giải đấu, tính thu hút và sức hấp dẫn của V-League cao hơn nữa, mới mong.

Với thời gian từ hơn 20 năm qua, người trong cuộc cũng đã tiến cử khá nhiều các cái tên Việt kiều (người nước ngoài gốc Việt) về cho V-League và các ĐTQG Việt Nam, nhưng kể từ Mã Trí (Ludovic Caset) cho đến Mạc Hồng Quân hay Viktor Le gần nhất sau này, đều không thuộc hàng xuất chúng. Khá nhất vẫn chỉ là các thủ môn Nguyễn Filip và Đặng Văn Lâm.

Như vậy, bên cạnh thu hút nguồn chất xám ngoại lực, thì phát triển nội lực (đào tạo trẻ và nâng cấp các hệ thống thi đấu giải quốc gia, chuyên nghiệp) phải được đẩy mạnh, tiến hành song song. Chỉ khi nào chúng ta có được một nền bóng đá tự cường, mới có thể xây dựng giấc mơ World Cup một cách nghiêm túc. Bằng không vẫn chỉ là giấc mộng khó thành mà thôi, bất kể VCK World Cup có nới thêm bao nhiêu suất chơi nữa.

"Một mình tôi không thể đưa bóng đá Việt Nam đến với World Cup được. Chúng ta cần sự chung tay, nỗ lực của nhiều bộ, ngành, thậm chí cả Chính phủ. Tất nhiên, chúng ta cũng cần thêm nhiều thế hệ cầu thủ giỏi nữa", cựu HLV Park Hang Seo đã phát biểu như thế, sau khi đưa đội tuyển Việt Nam vào đến vòng loại thứ 3 World Cup 2022 khu vực châu Á.

Từ việc "xây nhà từ nóc" hơn 25 năm trước, như phát biểu của cố HLV trưởng ĐTQG Việt Nam, Alfred Riedl, đến cơ hội tiệm cận suất chơi như World Cup 2022 (thời ông Park) là cả một bước tiến nhảy vọt. Nhưng để lấy được chiếc vé dự VCK World Cup, lại là một câu chuyện rất khác. Bóng đá Việt Nam cần một cuộc cách mạng, thay đổi tư duy và phương pháp làm việc.