Quan hệ Việt Nam - Pháp đã trải qua một chặng đường dài với nhiều dấu mốc quan trọng, trong đó văn hóa luôn giữ vai trò trung tâm, là cầu nối bền vững và là nền tảng tinh thần cho sự phát triển quan hệ song phương.

Chia sẻ với Thể thao và Văn hóa (TTXVN) về những yếu tố quan trọng đã góp phần làm nên sự khăng khít và phát triển bền vững trong quan hệ Việt Nam - Pháp, ông Franck Bolgiani, Tùy viên văn hóa, Giám đốc Viện Pháp tại Hà Nội nhấn mạnh:

"Quan hệ Việt Nam - Pháp được hình thành trên nền tảng lịch sử chung và tinh thần đối thoại không ngừng, đặc biệt kể từ khi Pháp trở thành đối tác chiến lược toàn diện đầu tiên của Việt Nam trong số các nước châu Âu. Hai nước không ngừng củng cố hợp tác trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, giáo dục, môi trường, và đặc biệt là văn hóa".

Ông Franck Bolgiani nói tiếp:

- Chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tới Việt Nam cuối tháng 5 năm 2025, cũng như chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Pháp, là minh chứng cho tầm vóc của mối quan hệ song phương.

Bên cạnh đó, sự gắn kết giữa con người với con người - thông qua cộng đồng người Việt Nam năng động tại Pháp, hàng ngàn sinh viên Việt Nam theo học tại các trường đại học Pháp mỗi năm, cùng sự quan tâm ngày càng lớn tới tiếng Pháp và văn hóa Pháp - chính là nền tảng vững chắc cho một quan hệ đối tác lâu dài và giàu triển vọng.

* Thưa ông, văn hóa được xem là một trong những điểm chạm quan trọng trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Pháp. Ông có thể phân tích vai trò của văn hóa trong mối quan hệ này và điểm lại những dấu ấn tiêu biểu trong lĩnh vực văn hóa giữa hai quốc gia?

- Đúng vậy, văn hóa từ lâu đã giữ vị trí trung tâm trong quan hệ Pháp - Việt Nam. Ngôn ngữ, văn học, nghệ thuật và giáo dục chính là những lĩnh vực đầu tiên khơi mở đối thoại và làm giàu thêm sự hiểu biết lẫn nhau.

Ngày nay, sự gắn bó ấy tiếp tục được củng cố thông qua cộng đồng Pháp ngữ, các liên hoan phim, hợp tác giữa bảo tàng, các chương trình nghệ thuật đồng sáng tạo và dự án bảo tồn di sản. Văn hóa phản ánh năng lực hợp tác của hai quốc gia trong tinh thần tôn trọng bản sắc của nhau.

* Ông đánh giá thế nào về vai trò và ý nghĩa của các công trình kiến trúc Pháp tại Việt Nam - một trong những minh chứng sống động cho sự giao thoa văn hóa hai nước?

- Tại Hà Nội, Hải Phòng, Huế hoặc TP.HCM, nhiều công trình kiến trúc như trường học, nhà ga, biệt thự, trụ sở hành chính vẫn được gìn giữ, thể hiện một cuộc đối thoại kiến trúc độc đáo. Việc bảo tồn các công trình này là trách nhiệm chung của cả hai phía.

Không chỉ đơn thuần là di tích, những kiến trúc ấy còn kể câu chuyện về lịch sử và quá trình cùng tồn tại của các nền văn hóa.

* Ông có thể chia sẻ về vai trò của đồng người Việt Nam tại Pháp và người Pháp tại Việt Nam trong việc phát triển giao lưu văn hóa?

- Cộng đồng người Việt Nam tại Pháp rất năng động, góp phần lan tỏa văn hóa Việt Nam - đặc biệt là ẩm thực - ra thế giới. Cộng đồng người Pháp tại Việt Nam, gồm nhiều nhà giáo, nghệ sĩ, doanh nhân, cũng tích cực thúc đẩy tiếng Pháp và đối thoại văn hóa.

Những mối quan hệ nhân văn bền chặt, đôi khi kéo dài qua nhiều thế hệ, chính là nền tảng cụ thể và vững chắc của mối quan hệ hữu nghị Pháp - Việt Nam.

* Theo ông, giao thoa văn hóa đóng góp như thế nào vào sự phát triển bền vững của quan hệ đối tác chiến lược giữa hai quốc gia?

- Văn hóa là yếu tố quan trọng trong phát triển bền vững, vì tạo nên những mối liên kết sâu sắc, dựa trên sự tin tưởng và hiểu biết lẫn nhau.

Thông qua việc thúc đẩy đa dạng văn hóa, hỗ trợ các ngành công nghiệp sáng tạo và tăng cường hợp tác giữa các nghệ sĩ trẻ, chúng ta đang góp phần hiện thực hóa một cách sinh động mối quan hệ đối tác chiến lược.

* Viện Pháp tại Việt Nam đóng vai trò gì trong việc thúc đẩy giao lưu văn hóa giữa hai nước? Ông có thể giới thiệu một số hoạt động chính của viện?

- Viện Pháp tại Việt Nam là cầu nối thúc đẩy hợp tác văn hóa giữa hai nước. Là bộ phận của Đại sứ quán Pháp, Viện Pháp tại Việt Nam tổ chức giảng dạy tiếng Pháp tại các trung tâm ngôn ngữ và triển khai hàng loạt hoạt động văn hóa trong năm: chiếu phim, nghệ thuật thị giác, biểu diễn sân khấu, âm nhạc, văn học, truyện tranh, tọa đàm, hội thảo…

Viện Pháp tại Việt Nam có các đơn vị trực thuộc tại Hà Nội, TP.HCM, Huế, Đà Nẵng và luôn phối hợp chặt chẽ với chính quyền và các đối tác văn hóa địa phương.

Chúng tôi mong muốn biến văn hóa thành không gian hợp tác, đối thoại và cùng sáng tạo giữa Pháp và Việt Nam.

* Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, Viện Pháp có những sáng kiến hoặc chương trình nào nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của cả hai nước?

- Bảo tồn di sản văn hóa là một lĩnh vực hợp tác then chốt giữa Pháp và Việt Nam. Một số dự án tiêu biểu mà Viện Pháp tại Việt Nam triển khai gồm hợp tác với các bảo tàng trong nước, và xây dựng các tuyến du lịch di sản tại Hà Nội - hiện đang được hoàn thiện - nhằm kết hợp bảo tồn và phát triển du lịch bền vững.

Các dự án này thể hiện rõ nét sự hợp tác thiết thực giữa chuyên gia và các tổ chức văn hóa của hai nước.

* Ông đánh giá thế nào về sự quan tâm và tiếp nhận văn hóa Pháp của giới trẻ Việt Nam hiện nay?

- Giới trẻ Việt Nam có sự quan tâm đặc biệt tới văn hóa Pháp: họ học tiếng Pháp, đọc văn học Pháp, xem phim Pháp, nghe nhạc Pháp (từ dòng điện tử "French touch" đến nhạc cổ điển), yêu thích thời trang Pháp và ngày càng chọn Pháp là điểm đến du học.

Đối với những ai mong muốn triển khai dự án văn hóa Pháp - Việt Nam, tôi khuyến khích bắt đầu bằng việc xây dựng mối quan hệ đối tác địa phương, cùng nhau phát triển các ý tưởng và dự án chung trên cơ sở đồng thuận.

* Viện Pháp tại Việt Nam có kế hoạch hay chiến lược gì để mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ văn hóa Việt Nam - Pháp trong tương lai gần, thưa ông?

- Vâng, chúng tôi xác định một định hướng rõ ràng: tiếp tục phát triển hợp tác văn hóa giữa Pháp và các đối tác trên khắp Việt Nam. Trong giai đoạn 2025 - 2026, một số trục hoạt động sẽ được tăng cường, đặc biệt là: đổi mới sáng tạo (thông qua hợp tác với các trường đại học, thúc đẩy việc học tiếng Pháp) và tổ chức các sự kiện văn hóa, các chương trình lưu trú nghệ sĩ, hỗ trợ phát triển ngành công nghiệp văn hóa sáng tạo.

Và tất nhiên, một dự án tiêu biểu phải kể đến là Photo Hanoï' 25, sự kiện nhiếp ảnh quốc tế được tổ chức từ ngày 1 đến 30/11/2025, với sự phối hợp của UBND TP Hà Nội và UNESCO. Đây là lần thứ hai sự kiện lưỡng niên (biennale) này được tổ chức, sau kỳ đầu tiên năm 2023 đã thu hút gần 200.000 lượt khách tham quan.

Tôi cũng xin nhắc đến sự kiện ra mắt vào mùa Hè năm nay của White Light Cinéhub - phòng chiếu phim nghệ thuật đầu tiên tại Việt Nam, được thực hiện với sự hợp tác của Complex 01 - một ví dụ tiêu biểu cho việc chuyển đổi không gian di sản công nghiệp thành địa điểm văn hóa. Đây là kết quả của một sáng kiến hợp tác khu vực cùng với các đối tác Thái Lan và Việt Nam. Cũng cần nhấn mạnh Cuộc thi sáng tác truyện tranh cấp quốc gia, nhằm phát hiện và giới thiệu những tài năng mới trong lĩnh vực này.

Viện Pháp tại Việt Nam, với sự cống hiến không ngừng của đội ngũ người Việt Nam và người Pháp, hướng tới trở thành nơi khơi nguồn ý tưởng cho mối quan hệ hợp tác văn hóa bền vững, sáng tạo và luôn hướng về tương lai.

* Xin cảm ơn ông Franck Bolgiani!