"Dan Brown là tác giả rất khó dịch!"
19/03/2010 10:54 GMT+7 | Đọc - Xem
(TT&VH) - Biểu tượng thất truyền (NXB Hội Nhà văn) - cuốn tiếu thuyết mới nhất của nhà văn Mỹ Dan Brown, tác giả Mật mã Da Vinci - vừa được ra mắt tại Hà Nội. Từ sự cố ở bản dịch Mật mã Da Vinci trước đây (từng bị coi là một “thảm họa dịch thuật”), không ít người băn khoăn về các bản dịch văn chương của Dan Brown. TT&VH đã có cuộc trò chuyện với dịch giả Nguyễn Xuân Hồng- người dịch Biểu tượng thất truyền.
* Là người yêu thích và đã đọc tất cả các tác phẩm của Dan Brown, anh thấy tiểu thuyết này có điểm gì giống với Thiên thần và ác quỷ và Mật mã Da Vinci trừ nhân vật Robert Langdon?
- Cả 3 tiểu thuyết đều có mô-típ giống nhau, đều diễn ra một cách căng thẳng trong vòng 24 tiếng và nhà biểu tượng học Robert Langdon phải đấu trí với những tên tội phạm sừng sỏ nhất, với những kiến thức không chỉ về văn hóa mà cả những tiến bộ khoa học kỹ thuật hiện đại nhất hiện nay. Tất nhiên, mỗi tác phẩm Dan Brown đều có phần hư cấu, nhưng đều phải dựa trên những sự nghiên cứu kỹ lưỡng của mình. Cá nhân tôi thú vị nhất với tác phẩm này. Đó là sự phối kết hoàn hảo giữa hư cấu và thực tế, khoa học và đức tin, mật mã và giải mã.
* Khi Mật mã Da Vinci ra mắt tại VN, rất nhiều người kêu ca rằng khó hiểu, khó đọc, có người đọc cả tháng chưa xong. Còn với tác phẩm Biểu tượng thất truyền?
- Dan Brown là tác giả rất đặc biệt, kén người đọc và rất khó đọc. Người đọc tác phẩm của ông phải có một năng lực nhất định về các tri thức nói chung và phải có sự say mê kiên nhẫn. Tác phẩm của Dan Brown không thể đọc nhanh được, nên nhiều người không thích. Lớp trẻ đọc để hiểu và biết cốt truyện như thế nào chắc sẽ thất vọng và phát hoảng về những tri thức cũng như quan sát các ma trận mà Dan Brown đưa ra...
* Vậy anh gặp trở ngại gì trong quá trình chuyển ngữ để bản dịch này là tốt nhất đến với độc giả VN?
- Thú thực, tôi đã rất băn khăn khi nhận bản dịch này, vì tác giả quá lớn, tác phẩm của ông có khối lượng kiến thức cực kỳ đồ sộ và có những cái rất khó tiếp cận. Chưa kể những kiến thức trong tác phẩm còn quá mới với độc giả VN và thậm chí có những đề tài còn đang gây tranh cãi. Nhưng tôi đã quyết tâm dịch và chịu một áp lực rất lớn về thời gian... Bản thân tác giả viết cuốn sách này mất 5 năm, còn tôi chỉ có 3 tháng phải hoàn thành bản dịch. Trong quá trình dịch, có nhiều cái tôi cũng không hiểu và phải đi tra cứu. Tôi đã phải bổ sung đến 108 chú thích để làm rõ thêm nội dung cuốn sách. Còn nhiều cái khó khác như cách chơi chữ của tác giả, tôi chỉ lược dịch theo nghĩa của từ để giữ cách chơi chữ, hy vọng truyền tải được tinh thần của từ chứ không tìm được từ tương đương trong tiếng Việt để dịch ra. Nhiều thuật ngữ tôi cũng chỉ hi vọng truyền đạt phần nào, chứ không thể đáp ứng được hết đòi hỏi của độc giả.
* Bản dịch là yêu cầu quan trọng nhất để bạn đọc làm quen với tác giả và yêu ông ta, chứ ở VN chưa chắc đã đạt đến hiệu quả bán chạy như thế giới? Dịch một tác phẩm chứa đựng lượng kiến thức rất lớn lại của một tác giả phức tạp như thế, với kiến thức và kinh nghiệm dịch thuật của mình, điều anh tâm đắc nhất khi dịch cuốn sách này là gì?
- Theo đuổi nghề dịch hơn 10 năm nay, có đến 40 đầu sách, nhưng đây là lần đầu tiên tôi dịch tác phẩm của một tác giả ‘’hot’’ nhất thế giới. Dù chịu áp lực, nhưng cũng là niềm vinh dự, nên tôi đã đầu tư tất cả thời gian để tìm hiểu và chủ động sáng tạo. Thú vị nhất là tôi đã dùng những từ Hán - Việt để diễn đạt cho những thuật ngữ của tác giả, vừa ngắn gọn, vừa hàm súc. Có nhiều biểu tượng, tra tiếng Anh cũng không thấy vì nó quá chuyên môn, nhưng tìm ra một từ Hán - Việt tâm đắc, tôi thấy quá sung sướng thích thú.
* Số lượng sách phát hành lần đầu là 5.000 cuốn, nhưng NXB và bên công ty làm sách có tính toán như thế nào để đối diện với vấn nạn in lậu tràn lan hiện nay?
- Đây là một bài toán cực kỳ khó khăn không chỉ với công ty mua bản quyền mà với tất cả các NXB, các công ty làm sách hiện nay. Để hạn chế hoạt động in lậu, bìa cuốn Biểu tượng thất truyền được in cứng và khá khó để bắt chước 100%.
* Xin cảm ơn anh!
* Là người yêu thích và đã đọc tất cả các tác phẩm của Dan Brown, anh thấy tiểu thuyết này có điểm gì giống với Thiên thần và ác quỷ và Mật mã Da Vinci trừ nhân vật Robert Langdon? - Cả 3 tiểu thuyết đều có mô-típ giống nhau, đều diễn ra một cách căng thẳng trong vòng 24 tiếng và nhà biểu tượng học Robert Langdon phải đấu trí với những tên tội phạm sừng sỏ nhất, với những kiến thức không chỉ về văn hóa mà cả những tiến bộ khoa học kỹ thuật hiện đại nhất hiện nay. Tất nhiên, mỗi tác phẩm Dan Brown đều có phần hư cấu, nhưng đều phải dựa trên những sự nghiên cứu kỹ lưỡng của mình. Cá nhân tôi thú vị nhất với tác phẩm này. Đó là sự phối kết hoàn hảo giữa hư cấu và thực tế, khoa học và đức tin, mật mã và giải mã.
* Khi Mật mã Da Vinci ra mắt tại VN, rất nhiều người kêu ca rằng khó hiểu, khó đọc, có người đọc cả tháng chưa xong. Còn với tác phẩm Biểu tượng thất truyền?
- Dan Brown là tác giả rất đặc biệt, kén người đọc và rất khó đọc. Người đọc tác phẩm của ông phải có một năng lực nhất định về các tri thức nói chung và phải có sự say mê kiên nhẫn. Tác phẩm của Dan Brown không thể đọc nhanh được, nên nhiều người không thích. Lớp trẻ đọc để hiểu và biết cốt truyện như thế nào chắc sẽ thất vọng và phát hoảng về những tri thức cũng như quan sát các ma trận mà Dan Brown đưa ra...
* Vậy anh gặp trở ngại gì trong quá trình chuyển ngữ để bản dịch này là tốt nhất đến với độc giả VN?
- Thú thực, tôi đã rất băn khăn khi nhận bản dịch này, vì tác giả quá lớn, tác phẩm của ông có khối lượng kiến thức cực kỳ đồ sộ và có những cái rất khó tiếp cận. Chưa kể những kiến thức trong tác phẩm còn quá mới với độc giả VN và thậm chí có những đề tài còn đang gây tranh cãi. Nhưng tôi đã quyết tâm dịch và chịu một áp lực rất lớn về thời gian... Bản thân tác giả viết cuốn sách này mất 5 năm, còn tôi chỉ có 3 tháng phải hoàn thành bản dịch. Trong quá trình dịch, có nhiều cái tôi cũng không hiểu và phải đi tra cứu. Tôi đã phải bổ sung đến 108 chú thích để làm rõ thêm nội dung cuốn sách. Còn nhiều cái khó khác như cách chơi chữ của tác giả, tôi chỉ lược dịch theo nghĩa của từ để giữ cách chơi chữ, hy vọng truyền tải được tinh thần của từ chứ không tìm được từ tương đương trong tiếng Việt để dịch ra. Nhiều thuật ngữ tôi cũng chỉ hi vọng truyền đạt phần nào, chứ không thể đáp ứng được hết đòi hỏi của độc giả.
* Bản dịch là yêu cầu quan trọng nhất để bạn đọc làm quen với tác giả và yêu ông ta, chứ ở VN chưa chắc đã đạt đến hiệu quả bán chạy như thế giới? Dịch một tác phẩm chứa đựng lượng kiến thức rất lớn lại của một tác giả phức tạp như thế, với kiến thức và kinh nghiệm dịch thuật của mình, điều anh tâm đắc nhất khi dịch cuốn sách này là gì?
- Theo đuổi nghề dịch hơn 10 năm nay, có đến 40 đầu sách, nhưng đây là lần đầu tiên tôi dịch tác phẩm của một tác giả ‘’hot’’ nhất thế giới. Dù chịu áp lực, nhưng cũng là niềm vinh dự, nên tôi đã đầu tư tất cả thời gian để tìm hiểu và chủ động sáng tạo. Thú vị nhất là tôi đã dùng những từ Hán - Việt để diễn đạt cho những thuật ngữ của tác giả, vừa ngắn gọn, vừa hàm súc. Có nhiều biểu tượng, tra tiếng Anh cũng không thấy vì nó quá chuyên môn, nhưng tìm ra một từ Hán - Việt tâm đắc, tôi thấy quá sung sướng thích thú.
* Số lượng sách phát hành lần đầu là 5.000 cuốn, nhưng NXB và bên công ty làm sách có tính toán như thế nào để đối diện với vấn nạn in lậu tràn lan hiện nay?
- Đây là một bài toán cực kỳ khó khăn không chỉ với công ty mua bản quyền mà với tất cả các NXB, các công ty làm sách hiện nay. Để hạn chế hoạt động in lậu, bìa cuốn Biểu tượng thất truyền được in cứng và khá khó để bắt chước 100%.
* Xin cảm ơn anh!
Hoài Thương (thực hiện)
Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm
-
-
08/04/2025 07:59 0 -
-
08/04/2025 07:25 0 -
-
08/04/2025 07:17 0 -
-
08/04/2025 07:06 0 -
-
08/04/2025 06:58 0 -
08/04/2025 06:56 0 -
08/04/2025 06:51 0 -
-
08/04/2025 06:35 0 -
08/04/2025 06:33 0 -
08/04/2025 06:31 0 -
08/04/2025 06:29 0 -
08/04/2025 06:22 0 -
-
- Xem thêm ›